چگونه جذاب حرف بزنیم؟
همه ما دوست داریم اولین کلمه هایی که از دهانمان بیرون می آید، جذاب، هوشمندانه و پرمعنا باشد.
بعد از سلام چه باید گفت؟ برای باز کردن سر صحبت بهترین ها چه هستند؟ اگر بخواهیم موضوعات مهم زبان گفتن را نام ببریم، می توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
الف) مؤثر صحبت کردن
زبان یک تابلو است که بر روی آن نوشته شده «خوش آمدید» یا «نزدیک نشوید». جایگاه مخاطب، هوش، سن، نسبت مخاطب با شما و موارد از این قبیل باید نقش زیادی در نحوهی صحبت کردن شما داشته باشند. گفتار مؤثر شامل سه حوزه اصلی است، کلماتی که انتخاب می کنیم، چگونه از آن کلمات استفاده می¬کنیم و چگونه آن کلمات را با زبان بدن مرتبط می کنیم.
نوع کلماتی که شما در صحبت کردن استفاده میکنید تاثیر بسیار زیادی در تداوم رابطه شما دارد. این که خیلیها نمیتوانند بر دیگران تاثیر بگذارند یا بعد از چهار کلمه حرف دعوا راه میاندازند و کار به جاهای باریک میکشد به دلیل آن است که نمیتواننداز کلمات درست استفاده کنند. شما وقتی وارد یک گفتوگو با دیگران میشوید باید مهارت انتخاب کلمات را داشته باشید یعنی از کلماتی استفاده کنید که دقیقا مفهوم مورد نظر شما را برساند اما صریح، کوتاه، دقیق، مودبانه و صحیح باشد در غیر این صورت گفتوگوی شما با طرف مقابلتان با شکست مواجه میشود. هیچگاه اولین چیزی را که به ذهنتان خطور میکند، بر زبان نیاورید. به جای این اقدام عجولانه، روی معنای آنچه قصد انتقالش را به مخاطب دارید، تمرکز کنید. حین صحبت کردن، دقیقاً بدانید که چه پیامی را میخواهید منتقل کنید؟
ساده و عمومی حرف بزنید و تا حد ممکن دستور زبان را رعایت کنید. نقش اصلی گفتن این است که مخاطب را آرام کند. هر چه بگویید خوب است به شرطی که به طرف مقابل آرامش بدهد و احساس کند حال و روزش را درک می¬کنید. آرام و شمرده صحبت کردن باعث میشود حرفهای شما بیشتر درک شود و این آرامش به طرف مقابل نیز انتقال یابد. پشت سر هم و بدون در نظر داشتن مخاطب صحبت نکنید. بهترین گفتگو نوع پینگ پنگی است. کمی بگویید و بعد منتظر باشید تا بشنوید. کلامتان را زیادی بسط ندهید. یعنی حاشیه پردازی نکنید. سخن زیادی جزئی حوصله مخاطب را سر میبرد. سعیتان بر این باشد که با کلمات و جملاتی که بار معنایی مثبت دارند گفتگو داشته باشید.
انواع قالبهای زبانی به شرح زیر است:
_ امری: پنجره را ببند.
_ مؤدبانه: لطفاً پنجره را ببندید.
_ درخواستی پرسشی: میشه پنجره را ببندی؟
_ پرسشی: میخوای پنجره باز باشه؟
_غیر مستقیم: نمیدانم کی پنجره را باز گذاشته؛ اینجا چقدر سرده
به هیچکس، نگویید: “تو اشتباه میکنی”. «به اصطلاح»، «میگم…»، «خب..»، «به قول معروف…» و … از جمله کلماتی هستند که یک جمله بدون آنها میتواند واضحتر، کاربردیتر و کوتاهتر شود. استفاده از اینگونه کلمات نشان از آن دارد که فرد پیش از گفتن جملهی خود چندان به آن فکر نکرده است. پس بهتر است از اینگونه کلمات استفاده نکنید. وقتی خواستهای دارید، خیلی بهتر است که آنرا به صورت سوالی از طرف مقابل بپرسید. مثلا تمایل دارید که همسر شما در تربیت فرزندان به شما کمک کند. در اینجا میتوانید بپرسید: “فکر میکنی اگر دو نفری در تربیت فرزندمان مشارکت کنیم، چه تاثیراتی در آینده او خواهیم داشت؟”
احوال پرسی
یکی از مهمترین و در عین حال ساده ترین آداب ارتباطات، احوال پرسی است که در نگهداري و حفظ یک رابطه از اهمیت بسیاري برخوردار است. احوال پرسی این امکان را می دهد که طرف رابطه احساس مهم بودن کند. برای یک احوال پرسی جالب و به یادماندنی، همیشه به خاطر داشته باشید که:
۱- با دست گذاشتن روي نقاط حساس و عاطفی طرف رابطه، سعی کنید از جملات شورانگیز استفاده کنید. چند متن زیباي احوال پرسی: خیلی وقت بود شما را ندیده بودم، از دیدار مجدد شما بسیار خوشحالم. تو فکر شما بودم، عجب تصادفی…!خیلی دلم میخواست ببینمتون، خوشحالم که میبینمتون. یه قدری سلام دارم یه دنیا سلامت، حالتون چطوره؟ خوشحالم از این که شما را سالم و قبراق می بینم، امیدوارم همیشه همین طور باشید. واقعاً ملاقات با شما مایه افتخار است. یه سلام دارم یه دنیا محبت، حالت چطوره عزیز دلم؟ برخورد گرم و صمیمانه شما، زبانزد همه ماست. چهره دوست داشتنی دارید و مایه مباهات ما هستید. شما خیلی جاذبه دارید و همکاری با شما باعث افتخار من است.
۲-احوال پرسی جاي گله گذاري و استفاده از جملات و عبارات طعنه آمیز نیست. گله گذاري حس انزجار و تنفر را بیدار می کند و در عین حال اهمیت و ارزش کار شما را هم زیر سؤال می برد.
۳-همیشه به دیگران بگویید چه هستید نه اینکه چه نیستید. به عنوان مثال نگویید: عذر می خوام که دیر تماس گرفتم، مشغله کاری اجازه نداد تا احوالتان را بپرسم و…. بلکه این گونه بگویید: خوشحال می شوم هر وقت صدای شما را می شنوم، دلم برایتان تنگ شده بود و….
۴- یادآوري خاطره اي خوش، هنگام احوال پرسی مؤثر است. از خاطرات خوشی که باهم داشته اید تعریف کنید. آخرین باری که همدیگر را دیدیم چقدر به من خوش گذشت، یادش بخیر رفته بودیم کوه و چقدر هیجان را تجربه کردیم.
۵- تحسین و تمجید از ویژگی هاي شخصیتی دیگران اعجاز آور است. همه افراد از اینکه مورد تمجید و تحسین دیگران قرار بگیرند خوشحال می شوند. چنانچه صمیمی و گرم است بگویید: شما باید یک کلاس آداب معاشرت بگذارید. چنانچه دست پخت خوبی دارد عنوان کنید: هنوز مزه غذایتان در دهانم است. زنان و دختران نیاز به تعریف و تمجید بیشتری دارند و در تعریف از دختران بایستی دقت کرد. از نجابت و عفتشان تعریف کردن، از دست پخت و سلیقه، جوانتر از سن خود به نظر می رسند.
۶-پاسخ مناسب احوال پرسی را بدانید. در پاسخ به احوال پرسی طرف، این گونه با انگیزه و با تمام وجودتان بگویید: پیام دوست شنیدن سعادت است و سلامت. تو را دوست داشتن تنها کارِ من است! مهربانی در صدای شما، امید را در دل ما زنده می کند. حسن رفتار شما من را به تحسین وا دارد. چشمان نافذ شما، پاکی دلتان را به نمایش گذاشته. محبت و مهر تو همیشه در یادم ثبت خواهدماند. صفای وجودت تحسین برانگیز است. شما علم این کار را دارید، با شما هم عقیده ام. آشنایی با انسان فرهیخته ای مثل شما، باعث افتخار من است. از لحن صحبت کردنتان خوشم می آید و افراد مانند شما کم هستند. شما خیلی سرزنده و با نشاط هستید. امیدوارم همیشه شاد و سرحال ببینمتون.
بعد از احوال پرسی چه بگوییم؟
برای شروع می توان از سؤال آغاز کرد. از سؤالات ساده بایستی شروع کرد. سؤالاتی که جواب قطعی برایشان نیست. مردم عاشق حرف زدن در مورد خودشان هستند. بدانید در حال حاضر چه چیزهایی برایشان مهم است. چه خبر؟ این چیه؟ اون کیه؟ چی می خوای؟ برای چی ناراحتی؟ چرا تهران را برای مسافرت انتخاب کردید؟ چطور این ایده را داشتید؟ چه احساسی در این محیط دارید؟
کلمات دوست داشتنی
کلمات جذاب به ما کمک می کند تا ما انسان متفاوتی باشیم، تسلط ما به کلام بیشتر می شود و اعتماد به نفس ما خیلی زیاد می شود. و باعث می شود خیلی راحت تر بتوانیم دایره ارتباطی خودمان را رشد دهیم. برای یک گفتگوی تا حدودی دلپذیر، در هر دقیقه ۱۳۰ کلمه نیاز است. کلمات و به خصوص اولین کلمات، باید اثری خوب به جای گذارند. به درستی گفته شده که: «آدمی زیر زبانش پنهان است!» یعنی صحبت کردن ما هر طور باشد همانطور هم دیده میشویم.
اگر اولین کلمات، شکایت و گله گزاری باشند، برچسب نق نقو و غرغرو خواهیدخورد. اگر اولین کلمات، آه و ناله باشند ضعیف و شکننده معرفی می شوید. و اگر اولین کلمات، بی ادبانه باشند، بی تربیت و بی نزاکت به چشم خواهیدآمد. کلمات نبایستی شکایت آمیز، بی ادبانه و ناخوشایند باشند.
از کلمات خطرناک، مشکل ساز، ترس و وحشت بپرهیزید. از به¬کار بردن عباراتی که ارزش چیزی را پایین می آورد خودداری کنید. از داشتن یک تن صدای قاطع، تحمیل عقیده و معلومات بایستی اجتناب کرد.
از عبارت هایی که اطمینان بخش نیستند، آن¬ها که موجب بدبینی می شوند نیز باید فاصله گرفت. از گفتن«نه» بپرهیزید و «بله، بله» خوب است. به جای ضمیر «من» بیشتر از «ما» یا «شما» استفاده کنید.
دایره واژگان
اصلیترین ابزار مغز انسان برای اندیشیدن و سخن گفتن «کلمات» است. بین گسترده دایره لغات یک فرد و میزان موفقیت او ارتباط مستقیم و تنگاتنگ وجود دارد و لذا یکی از دلایل بسیار مهم که بیشتر افراد نمیتوانند سلیس و روان صحبت کنند ضعیف بودن دایره واژگان است. برای توسعه واژگان بایستی مطالعه کرد، کتاب های لغت را بررسی نمود و در مکالمات از واژگان جدید استفاده کرد. واژههایی که در عین سادگی تأثیر فوقالعادهای را در کلام و بیان شما ایجاد میکنند و حس خوشایندی را در مخاطب بوجود میآورند عبارتند از: شگفت انگیز، خوشایند، خرسند، خاطره انگیز، بینظیر، مشتاق، مسرور، سعادت و خوشبختی، شکوه و عظمت، دانایی، اخلاق و راستگویی، محبت و مهربانی، دوستی و مودت، نجیب و شریف، احترام، پیروزی، ناچار و درمانده.
نگویید
۱- چه کمکی می توانم بکنم
۲- به نظرم اصلاً خوب نیست
۳- به درد من نمی خوره
۴- نمی دانم
۵- دنبال مدل ارزان تر می گردم
۶- یک مشکلی هست
۷- به تو ربطی ندارد.
۸- متنفرم
۹- شکست خوردم
۱۰- خسته نباشی
۱۱- جانم به لبم رسید
۱۲- قابل ندارد
۱۳- خوب نیستم
۱۴- ببخشید که مزاحمتان شدم
۱۵- گرفتارم
۱۶- هزینه شما
۱۷- خسته نباشید
۱۸- انجامش نمی دهم
۱۹- آدم بدرد نخوره
۲۰- مهم نیست
۲۱- نمیشه
۲۲- خدا بد نده؟
۲۳-چی شده؟
۲۴-دروغ نگو!
۲۵-سخته!
۲۶-چرا اذیتم می کنی؟
۲۷-اعصابم خورده!
۲۸-خیلی زشته!
۲۹-نمی دونم!
۳۰-نوکرتم!
۳۱-خسته به نظر میرسی
۳۲- وای! چقدر لاغر شدی
۳۳-خیلی جوان به نظر میرسی
بگویید
۱- چه خدمتی از من ساخته است.
۲- جای کار بیشتری دارد.
۳- مناسب من نیست.
۴-اید درباره اش فکر کنم.
۵-دنبال مدل اقتصادی تر می-گردم.
۶-یک مسئله ای هست.
۷- خودم حلش می کنم.
۸- دوست ندارم.
۹- تجربه کردم.
۱۰- شاد و پر انرژی باشید.
۱۱- خیلی راحت نبود.
۱۲- هدیه ای است برای شما.
۱۳- خوبم.
۱۴- ممنونم که وقتتان را در اختیار من گذاشتید.
۱۵- در فرصت مناسب در کنار شما خواهم بود.
۱۶- سرمایه گذاری شما.
۱۷- پرتوان باشید.
۱۸- در اولویت من نیست.
۱۹- آدم بی مسئولیتی است.
۲۰- با سلیقه من جور نیست.
۲۱- سعی می کنم
۲۲- شالا سلامت باشید همیشه!
۲۳- می تونم بدونم چی شده؟
۲۴- راست میگی؟
۲۵- آسون نیست!
۲۶- این کار چه مزیتی برات داره؟
۲۷- یاز به آرامش بیشتری دارم!
۲۸- مناسب نیست
۲۹- اطلاعی ندارم!
۳۰- ارادتمندم
۳۱- همه چیز روبهراه است
۳۲- و عالی به نظر می رسی
۳۳- فوقالعاده به نظر میرسی
بنابراین بایستی: از جملات مثبت و امیدبخش استفاده کنیم؛ کلمات ما بیشتر حالت کتابی و نوشتاری داشته باشد؛ منطقی و عاقلانه صحبت کنیم؛ لحن آرام و ملایم داشته باشیم.