انتخاب نماینده مجلس

انتخاب برای آزادی ضروری است!

خواسته ها و بهانه ها باعث می شوند دست به انتخاب بزنیم.

انتخابات جمع واژهٔ عربی انتخاب از ریشهٔ «نخب» به معنی گزینش یا به‌گزینی است. معنی لغوی انتخاب، برگزیدن یک چیز از بین چندین گزینه موجود است.برخی نیز واژه‌های گزیدمان یا گزینمان را به جای انتخابات بکار می‌برند .

گاهی همه‌پرسی را با انتخابات اشتباه‌می‌گیرند در حالی که انتخابات به منظور گزینش یک یا چند نفر است. هر چند همه‌پرسی در لغت معنای انتخابات را هم دربردارد اما در عالم سیاست تنها به جریانی گفته می‌شود که طی آن حکومت‌ها پرسش‌ها یا اصلاحیه‌های قانونی را در اختیار مردم قرار می‌دهند، تا مردم یک یا چند مورد را انتخاب کنند.

فرایند تصمیم‌گیری

انتخابات یک فرایند تصمیم‌گیری رسمی است که طی آن مردم یا بخشی از مردم برای ادارهٔ امور عمومی خود شخص یا اشخاصی را برای مقامی رسمی به مدت معلوم با ریختن رأی به صندوق‌های انتخاباتی برمی‌گزینند.

انتخابات ضد انحصارگرایی است

انتخابات از مولفه‌های اصلی مردم سالاری محسوب می‌شود و تنها راه‏کار و امکانی است که سیاست و قدرت را از انحصار افراد و گروه‌های خاص بیرون می‌کشد و به میان مردم می‌آورد، ولی مقدار استفاده از آن، به آگاهی سیاسی و حساسیت سیاسی خود مردم وابسته است.

پارادوکس انتخابات

شوارتز در کتاب «پارادوکس انتخاب» به این مطالب مهم می¬پردازد: دوراهی و پاردوکس انتخاب، زمان صحیح انتخاب، کیفیت انتخاب، رابطه انتخاب با فرصت‌های زندگی و مشکلاتی که ممکن است بر اثر انتخاب غلط به وجود آیند و راه‌هایی که در دنیای کنونی می‌توانند ما را در اتنخاب درست داشتن، یاری کنند.

تئوری انتخاب

گلسر در کتاب تئوری انتخاب، این‌گونه استدلال می‌کند که ما در رابطه با «رفتار کلی» خود اختیارات کامل داریم و در نتیجه این اختیارات، در زندگی به‌مراتب مسئولیت‌پذیرتر و توانمندتر خواهیم‌بود.
گلسر بر این باور است که در تمام چیزهای مهم یا افراد و روابطی که برای فرد مهم است انتخاب وجود دارد و به‌طور معمول، غیر از والدین که نمی‌توان کسی را جایگزینشان کرد، همگی قابلیت جایگزین‌شدن را دارند.
بین موقعیت فعلی و موقعیت بعدی فاصله ای وجود دارد در این فاصله قدرت افراد در انتخابشان نهفته است. چه موقعیتی را انتخاب می کنند رشد و پیشرفت یا درجازدن و پس  گرد؟

چگونه می توان انتخاب درست داشت؟

-زمانی به دنبال انتخاب بهترینها هستید که مسئولیت زندگییتان را بر عهده بگیرید.(پیروزی و شکستهایتان را به خودتان اسناد دهید و نه به خارج از خودتان)
-دانش خود در مورد موضوع انتخابتان را افزایش دهید.
-گزینه¬های مختلف را که قرار است از بینشان یکی را انتخاب کنید، لیست کنید.
-مزایا و معایب هر گزینه را بنویسید.
-از دیگران، از تفکر خودتان(تفکر منتهی به تصمیم) کمک بگیرید.
-با توکل انتخاب کنید و مطابق با آن رفتار نمایید.

آیا درباره انتخابات در قرآن و روایات مطلبی آمده است؟
انتخابات در قرآن

در قرآن از انتخابات تعبیر به بیعت شده و تأکید شده است که با کسانی بیعت کنید که به عهد خود با خدا پایبند باشد. به عنوان مثال در آیه ۱۱۱ سوره توبه گفته شده «إِنَّ اللَّهَ اشْتَرَى مِنَ الْمُؤْمِنِينَ أَنْفُسَهُمْ وَأَمْوَالَهُمْ بِأَنَّ لَهُمُ الْجَنَّةَ يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَيَقْتُلُونَ وَيُقْتَلُونَ وَعْدًا عَلَيْهِ حَقًّا فِي التَّوْرَاةِ وَالْإِنْجِيلِ وَالْقُرْآنِ وَمَنْ أَوْفَى بِعَهْدِهِ مِنَ اللَّهِ فَاسْتَبْشِرُوا بِبَيْعِكُمُ الَّذِي بَايَعْتُمْ بِهِ وَذَلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ، در حقيقت ‏خدا از مؤمنان جان و مالشان را به [بهاى] اينكه بهشت براى آنان باشد خريده است همان كسانى كه در راه خدا مى ‏جنگند و مى ‏كشند و كشته مى ‏شوند [اين] به عنوان وعده حقى در تورات و انجيل و قرآن بر عهده اوست و چه كسى از خدا به عهد خويش وفادارتر است پس به اين معامله‏ اى كه با او كرده‏ ايد شادمان باشيد و اين همان كاميابى بزرگ است.

در آیه ۱۲ سوره ممتحنه نیز می‌خوانیم «يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ إِذَا جَاءَكَ الْمُؤْمِنَاتُ يُبَايِعْنَكَ عَلَى أَنْ لَا يُشْرِكْنَ بِاللَّهِ شَيْئًا وَلَا يَسْرِقْنَ وَلَا يَزْنِينَ وَلَا يَقْتُلْنَ أَوْلَادَهُنَّ وَلَا يَأْتِينَ بِبُهْتَانٍ يَفْتَرِينَهُ بَيْنَ أَيْدِيهِنَّ وَأَرْجُلِهِنَّ وَلَا يَعْصِينَكَ فِي مَعْرُوفٍ فَبَايِعْهُنَّ وَاسْتَغْفِرْ لَهُنَّ اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ، اى پيامبر چون زنان باايمان نزد تو آيند كه [با اين شرط] با تو بيعت كنند كه چيزى را با خدا شريك نسازند و دزدى نكنند و زنا نكنند و فرزندان خود را نكشند و بچه ‏هاى حرامزاده پيش دست و پاى خود را با بهتان [و حيله] به شوهر نبندند و در [كار] نيك از تو نافرمانى نكنند با آنان بيعت كن و از خدا براى آنان آمرزش بخواه زيرا خداوند آمرزنده مهربان است».
همچنین، برخی آیات هستند که می توان از آن ها ملاک ها و معیارهایی برای انتخاب و ترجیح بهتر را به دست آورد، اشاره می شود:

ـ معیار تقوا
«يا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْناكُمْ مِنْ ذَكَرٍ وَ أُنْثى‏ وَ جَعَلْناكُمْ شُعُوباً وَ قَبائِلَ لِتَعارَفُوا إِنَّ أَكْرَمَكُمْ‏ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقاكُمْ إِنَّ اللَّهَ عَليمٌ خَبير»؛ اى مردم! ما شما را از يك مرد و زن آفريديم و شما را تيره‏ ها و قبيله ‏ها قرار داديم تا يكديگر را بشناسيد؛ (اينها ملاک امتياز نيست،) گرامى ‏ترين شما نزد خداوند با تقواترين شماست؛ خداوند دانا و آگاه است‏.(۱)
ـ قوی و امین
«قالَتْ إِحْداهُما يا أَبَتِ اسْتَأْجِرْهُ إِنَّ خَيْرَ مَنِ اسْتَأْجَرْتَ‏ الْقَوِيُّ الْأَمين‏»؛ يكى از آن دو (دختر) گفت: «پدرم! او را استخدام كن، زيرا بهترين كسى را كه مى ‏توانى استخدام كنى آن كسى است كه قوىّ و امين باشد (و او همين مرد است)!»(۲)
ـ قدرت علمی و جسمی
«وَ قالَ لَهُمْ نَبِيُّهُمْ إِنَّ اللَّهَ قَدْ بَعَثَ لَكُمْ طالُوتَ مَلِكاً قالُوا أَنَّى يَكُونُ لَهُ الْمُلْكُ عَلَيْنا وَ نَحْنُ أَحَقُّ بِالْمُلْكِ مِنْهُ وَ لَمْ يُؤْتَ سَعَةً مِنَ الْمالِ قالَ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفاهُ عَلَيْكُمْ وَ زادَهُ بَسْطَةً فِي الْعِلْمِ وَ الْجِسْمِ وَ اللَّهُ يُؤْتي‏ مُلْكَهُ مَنْ يَشاءُ وَ اللَّهُ واسِعٌ عَليم‏»؛ و پيامبرشان به آنها گفت: خداوند،طالوت را براى زمامدارى شما مبعوث (و انتخاب) كرده است. گفتند: چگونه او بر ما حكومت كند، با اينكه ما از او شايسته ‏تريم، و او ثروت زيادى ندارد؟! گفت: خدا او را بر شما برگزيده، و او را در علم و (قدرت) جسم، وسعت بخشيده است. خداوند، ملكش را به هر كس بخواهد، مى‏ بخشد؛ و احسان خداوند، وسيع است؛ و (از لياقت افراد براى منصب‏ ها) آگاه است.(۳)
ـ دلسوز و مهربان
«لَقَدْ جاءَكُمْ رَسُولٌ مِنْ أَنْفُسِكُمْ عَزيزٌ عَلَيْهِ ما عَنِتُّمْ حَريصٌ‏ عَلَيْكُمْ بِالْمُؤْمِنينَ رَؤُفٌ رَحيم‏»؛ به يقين، رسولى از خود شما بسويتان آمد كه رنج هاى شما بر او سخت است؛ و اصرار بر هدايت شما دارد؛ و نسبت به مؤمنان، رئوف و مهربان است‏.(۴)
ـ رعایت امانت و عهد
«وَ الَّذينَ هُمْ لِأَماناتِهِمْ وَ عَهْدِهِمْ‏ راعُون‏»؛ و آن ها كه امانت ها و عهد خود را رعايت مى ‏كنند.(۵)
ـ جهادگر با مال و جان
«لا يَسْتَوِي الْقاعِدُونَ‏ مِنَ الْمُؤْمِنينَ غَيْرُ أُولِي الضَّرَرِ وَ الْمُجاهِدُونَ في‏ سَبيلِ اللَّهِ بِأَمْوالِهِمْ وَ أَنْفُسِهِمْ فَضَّلَ اللَّهُ الْمُجاهِدينَ بِأَمْوالِهِمْ وَ أَنْفُسِهِمْ عَلَى الْقاعِدينَ دَرَجَةً وَ كُلاًّ وَعَدَ اللَّهُ الْحُسْنى‏ وَ فَضَّلَ اللَّهُ الْمُجاهِدينَ عَلَى الْقاعِدينَ أَجْراً عَظيما»؛ (هرگز) افراد باايمانى كه بدون بيمارى و ناراحتى، از جهاد بازنشستند، با مجاهدانى كه در راه خدا با مال و جان خود جهاد كردند، يكسان نيستند! خداوند، مجاهدانى را كه با مال و جان خود جهاد نمودند، بر قاعدان [ترك‏كنندگان جهاد] برترى مهمّى بخشيده؛ و به هر يك از اين دو گروه (به نسبت اعمال نيكشان،) خداوند وعده پاداش نيك داده، و مجاهدان را بر قاعدان، با پاداش عظيمى برترى بخشيده است.(۶)

انتخابات در روایات

ـ امین بودن
«عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ (علیه السلام)‏ فِي حَدِيثٍ لَهُ أَنَّهُ قَالَ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) مَنِ ائْتَمَنَ غَيْرَ مُؤْتَمَنٍ‏ فَلَا حُجَّةَ لَهُ عَلَى اللَّهِ»؛ امام باقر (علیه السلام) به امام صادق (علیه السلام) فرمودند: کسی که غیر امین را امین شمارد، حجتی بر خدا ندارد.(۷)

ـ دیندار بودن
«لَا تَثِقَنَ‏ بِعَهْدِ مَنْ لَا دِينَ لَه‏»؛ امام علی (علیه السلام) می فرمایند: به عهد و پیمان کسی که دین ندارد، اعتماد نکن.(۸)

ـ همیاری در رعایت حق
«مِنْ وَاجِبِ حُقُوقِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَى الْعِبَادِ النَّصِيحَةُ لَهُ بِمَبْلَغِ‏ جُهْدِهِمْ‏ وَ التَّعَاوُنُ عَلَى إِقَامَةِ الْحَقِّ فِيهِمْ»؛ از حقوق واجب خداوند بر بندگانش این است که با تمام توانشان، خیرخواه یکدیگر باشند و برای اقامه و برپا داشتن حق در میان خویش، تعاون و همیاری کنند.(۹)
ـ پرهیز از تبذیر (حیف و میل اموال)
«حُسْنُ التَّدْبِيرِ وَ تَجَنُّبُ التَّبْذِيرِ مِنْ حُسْنِ‏ السِّيَاسَة»؛ امام علی (علیه السلام) می فرمایند: حُسن تدبیر و پرهیز از حیف و میل، از حُسن سیاست است.(۱۰)
ـ توجه به نظر اهل فن
«لَا تَسْتَبِدَّ بِرَأْيِكَ فَمَنِ اسْتَبَدَّ بِرَأْيِهِ هَلَك‏»؛ امام علی (علیه السلام) می فرمایند: خودرأی مباش، زیرا هر کس مستبد در رأی باشد، هلاک می شود.(۱۱)
ـ تحمل شرائط سخت
«آلَةُ الرِّيَاسَةِ سَعَةُ الصَّدْر»؛ امام علی (علیه السلام) می فرمایند: بردباری و تحمل سختی ها، ابزار ریاست است.(۱۲)
ـ توانایی
«وَ اجْعَلْ لِرَأْسِ كُلِّ أَمْرٍ مِنْ‏ أُمُورِكَ‏ رَأْساً مِنْهُمْ لَا يَقْهَرُهُ كَبِيرُهَا وَ لَا يَتَشَتَّتُ عَلَيْهِ كَثِيرُهَا»؛ امام علی (علیه السلام) به مالک اشتر می فرمایند: برای هر یک از کارهای خود، مدیر و مسئولی را انتخاب کن که بزرگی کار، او را ناتوان نکند و زیادی و تراکم کار، او را رنجور نسازد.(۱۳)
ـ شجاع
«…فَوَلِ‏ مِنْ‏ جُنُودِكَ‏ … أَهْلِ النَّجْدَةِ وَ الشَّجَاعَةِ وَ السَّخَاءِ وَ السَّمَاحَةِ»؛ برای فرماندهی سپاه… افرادی را از خاندان دلاور و شجاع و دارای سوابق نیکو و پارسا انتخاب کن.(۱۴)
ـ شهرت نیک
«حُسْنُ‏ الشُّهْرَةِ حِصْنُ الْقُدْرَة»؛ حُسن شهرت و نیک نامی، حصار و قلعه قدرت است.(۱۵)

چند توصیه

ـ پرهیز از گمانه زنی
«يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا كَثيراً مِنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ‏ وَ لا تَجَسَّسُوا وَ لا يَغْتَبْ بَعْضُكُمْ بَعْضا»؛ اى كسانى كه ايمان آورده ‏ايد! از بسيارى از گمان ها بپرهيزيد، چرا كه بعضى از گمان ها گناه است؛ و هرگز (در كار ديگران) تجسّس نكنيد؛ و هيچ يک از شما ديگرى را غيبت نكند.(۱۶)
ـ خواستار اصلاح و تغییر
«إِنَّ اللَّهَ لا يُغَيِّرُ ما بِقَوْمٍ حَتَّى يُغَيِّرُوا ما بِأَنْفُسِهِمْ»؛ خداوند سرنوشت هيچ قوم (و ملّتى) را تغيير نمى‏ دهد مگر آن كه آنان آنچه را در خودشان است تغيير دهند.(۱۷)
ـ نیکوترین ها
«الَّذينَ يَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَيَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ‏ أُولئِكَ الَّذينَ هَداهُمُ اللَّهُ وَ أُولئِكَ هُمْ أُولُوا الْأَلْباب‏»؛ همان كسانى كه سخنان را مى ‏شنوند و از نيكوترين آن ها پيروى مى ‏كنند؛ آنان كسانى هستند كه خدا هدايتشان كرده، و آن ها خردمندانند.(۱۸)

پی نوشت ها:
۱. حجرات: ۴۹/ ۱۳.
۲. قصص: ۲۸/ ۲۶.
۳. بقره: ۲/ ۲۴۷.
۴. توبه: ۹/ ۱۲۸.
۵. مؤمنون: ۲۳/ ۸.
۶. نساء: ۴/ ۹۵.
۷. کلینی، الكافي، محقق/مصحح: غفاری و آخوندی، انتشارات دارالکتب اسلامیه ـ تهران، ۱۴۰۷ق، چاپ چهارم، ج ‏۵، ص ۲۹۸ و ۲۹۹، ح ۳.
۸. تميمى آمدى، غرر الحكم و درر الكلم‏، محقق/مصحح: رجائى، ناشر: دار الكتاب الإسلامي‏ ـ قم‏، ۱۴۱۰ ق‏، چاپ دوم‏، ص ۷۴۳، ح ۱۴.
۹. کافی، پیشین، ج ۸، ص ۳۵۴.
۱۰. ليثى واسطى، على بن محمد، عيون الحكم و المواعظ، محقق/مصحح: حسنى بيرجندى، ناشر: دار الحديث‏ ـ قم‏، ۱۳۷۶ش، چاپ اول، ص ۲۲۹، ح ۴۴۱۰.
۱۱. غرر الحكم و درر الكلم، پیشین، ص ۷۵۲، ح ۱۶۰.
۱۲. همان، ص ۶۷، ح ۱۳۰۳.
۱۳. ابن شعبه حرانى، تحف العقول‏، محقق/مصحح: غفارى، ناشر: جامعه مدرسين ‏ـ قم‏، ۱۴۰۴ق، چاپ دوم‏، ص ۱۳۹.
۱۴. همان، ص ۱۳۲.
۱۵. تميمى آمدى، تصنيف غرر الحكم و درر الكلم‏، محقق/مصحح: درايتى، ناشر: دفتر تبليغات‏ ـ قم‏، ۱۳۶۶ش، چاپ اول‏، ص ۳۴۳، ح ۷۸۵۳.
۱۶. حجرات: ۴۹/ ۱۲.
۱۷. رعد: ۱۳/ ۱۱.
۱۸. زمر: ۳۹/ ۱۸.